Aylak Mutfak olarak yaşadığımız kentte geçmişten günümüze gıda ile ilişkili farklı alanlardaki konuları ele almak için oluşturduğumuz çalışma gruplarındaki ihtiyaçlara göre davet ettiğimiz uzmanlarımızın da katılımıyla ekibimiz çoğaldı. Çoğalan ekiple beraber, projede en çok vurgulanan ve en çok dillendirilen kavramlar başta olmak üzere, birbirimizi anlama ve karar verme süreçlerinde de mutabık olabilmek için ortak bir dil oluşturmanın elzem olduğuna karar vererek Aylak Sözlük’ü başlattık.
Aylak sözlük sürecinde her biri farklı disiplinlerden gelmiş ve farklı uzmanlıklara sahip beş kişilik bir ekiple beş aylık bir süre ile çalıştık ve hep birlikte kavramsal bir yapı sökümcülük egzersizi gerçekleştirdik. Tüm kavramları yeniden ve yeniden ele alırken, bir kavramın tanımının ancak bir başka sözcüğün içinden geçerek yapılabileceğini yeniden deneyimlemek ve hangilerinin onu daha iyi açıklayabilecekleri üzerine çalışmak, sözcüklerin çağrışımları ve onları tanımlayan sözcüklerin aynı anda kullanıldığı diğer kavramların ortak bir zihin haritasını görmek öğretici olduğu kadar farkındalığı da arttırıcı bir süreci ifade ediyor geriye dönüp baktığımızda.
Atölye tasarımı yaparken insan odaklı tasarım ve tasarım odaklı düşünme metodolojilerinden faydalandık. Bu şekilde farklı disiplinlerden gelen kişiler için anlayışı ortaklaştırma çalışmasının yaratıcılığı tetikleyici ve çatışma önleyici yollarını kullanarak sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturabildik.
Yola ilk olarak “Team Canvas” (Takım Kanvas)ı kullanarak başladık. İlk atölye çalışmamızda:
Atölye sonunda grup olarak belirlediğimiz temel amacımız yani var olma nedenimiz bize tüm süreç boyunca ışık tuttu:
“A Takımı, Farklılıkların ortaklaştırıldığı noktada ortaya çıkan eyleme geçme ve çözüm geliştirme gücüne inanır. Bu proje ile sözcükleri kullanarak dil üzerinden ortaklaşmayı sağlayarak gezegen ve gıda konusunda harekete geçirecek bir araç yaratmak ister.”
Ekip olarak sosyal kontratımızı oluşturduktan sonra, Aylak Mutfak’ın en çok kullandığı kelimeleri oylayarak önceliklendirdik.
Sonucunda kelime/kavram tanımını oluşturduğumuz Atölye çalışmalarımızı, her çalışmada bir kavramı/kelimeyi ele alarak tekrar tekrar iyileştirerek şu akışla yürüttük:
Fiziksel olarak bir arada olamadığımız için bu süreçte dijital çevrimiçi araçlar (mural, mindmap, graphcommons, zoom) oldukça kullanışlı ve bir anlamda da fikrin görselleştirilmesi için çok daha etkili oldu. Zamanlama, odaklanma konusunda çok daha verimli olabildik, farklı mekânsal etkilerin yansımaları çalışmamıza çok boyutlu bir katkı sağladı.
Sonuç olarak, Aylak Sözlük ekibi olarak kavramları algılama şeklimizi ve dilimizi ortaklaştırmak adına bir atölye çalışması tasarlayarak 20 hafta boyunca bir araya gelip adım adım bu çalışmaları tekrarladık. Çalıştığımız kavramlara yönelik birbirimizin düşünceleri ve tanımları üzerine yaptığımız ön çalışmalar, ortaklaşma için bize bir kavramsal zemin oluşturdu. Bu kavramsal zemin üzerinden her birimiz algılarımızı ve araştırmalarımızı sözcüklere dökerek ayrıştırıp, sonrasında yeniden sözcüklerle birleştirerek tüm tanımlarımızı yaptık. Çalışmamızda demokratik bir karar alma süreci işlettik, “önce oyla sonra tartış” gibi alternatif karar alma yöntemleri kullandık ve gerekliliklere göre şekillenen esnek bir sistem içinde kalmaya özen gösterdik. Bu süreçte kullandığımız kullanıcı/insan odaklı tasarım ve tasarım odaklı düşünme teknikleri ile sözlüğün potansiyel kullanıcılarının ve bizlerin gıda hareketine ilişkin algılarımız ve en çok üzerinde durduklarımız, gündelik hayattaki alışkanlıklarımızın çağrışımları üzerinden ilk sözcüklerimizin seçimlerini gerçekleştirdik. Sözlüğün bu ilk basamağın ötesinde bizim kurduğumuz bu müştereklikten, çok daha geniş çaplı bir ortaklaşma ile genişleyip başka patikalar açabileceğinin hayalini kurduk. Tüm bu süreci belki de en iyi özetleyebilecek cümle A -Takımı olarak bizlerin bu kolektif sözlük öncülünün alfabedeki ilk harfini küçük bir grup insan olarak gerçekleştirmek adına bir inisiyatif aldığımızdır. Bizler için çok öğretici olan bu sürecin sizdeki yansımalarını önümüzdeki dönemde alabilmek dileğiyle…
